Sarguzasht turizmini rivojlanishi va sarguzasht turlarda turistlarning xavfsizligini ta’minlashda instruktor-gidlarning roli
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15493691Keywords:
instruktor-gid, gid, yo‘l boshchi, sarguzasht turizmi, aktiv turlar, turist xavfsizligi, ekskursiya, gid-ekskursovod, ekskursant.Abstract
Gid turizm faoliyatining muhim tarkibiy qismidir. Ekskursiyalar davomida gid umumiy sayohat tajribasini
boyitib, yo‘l boshchisi sifatida muhim pozitsiyani egallaydi; bu holat ekskursiya muvaffaqiyatining asosiy omillaridan biridir.
Xalqaro turizm bozorida gid-ekskursovod xizmati ko‘pincha “turizmning kaliti” sifatida talqin etiladi. Gidlar ekskursiyalarni
samarali va maroqli o‘tkazishda muhim rol o‘ynaydi va “customer loyalty” (ekskursant sodiqligi) darajasiga bevosita ta’sir
ko‘rsatadi. Ushbu maqolada sifat parametrlari metodologiyasidan foydalanilgan holda instruktor-gidlarning O‘zbekiston
Respublikasidagi Amirsoy, Beldersoy kabi resortlarda yo‘lga qo‘yilgan qishki skiing, snowboarding, snowmobiling, snow
tubing kabi aktiv turlarni amalga oshirish jarayonida sayyohlarga yo‘riqnoma berish, risk omillarini minimallashtirish,
sarguzasht turizmini rivojlantirish va ushbu turlarda turistlarning xavfsizligini ta’minlashdagi roli o‘rganildi. Tadqiqot
doirasida mazkur resortlarga tashrif buyurgan 20 nafar sayyoh bilan intervyu o‘tkazildi. Olingan natijalar ANOVA dasturi
orqali tahlil qilinib, transkribsiya qilindi va kodlashtirildi. Intervyu natijalariga ko‘ra instruktor-gidlarning sayyohlar bilan
ishlash qobiliyati, instruktorlik darajasi, xorijiy tillarni bilish darajasi, qo‘llanmalarni yetkazish usullari, jihozlar bilan ishlash
bo‘yicha yo‘riqnomalar, shuningdek risk omillariga oid ma’lumotlar tahlil qilindi. Shu asosda instruktor-gidlarning faoliyati,
sarguzasht turizmi destinatsiyalaridagi xavfsizlikni boshqarish, instruktorlik ko‘rsatmalaridan foydalanish hamda aktiv
turlarni samarali va qulay tarzda o‘tkazishdagi yondashuvlari aniqlandi. Ushbu tendensiyani rivojlantirish borasida tegishli
tavsiya va takliflar ishlab chiqildi.
References
1. A. Yuma, Conceptualizing the adventure tourist as a cross-boundary learner. Journal of Outdoor Recreation and
Tourism. 47, 100795 (2024). https://doi.org/10.1016/j.jort.2024.100795
2. A. Doran, G. Pomfret, E. A. Adu-Ampong, Mind the gap: A systematic review of the knowledge contribution claims
in adventure tourism research. Journal of Hospitality and Tourism Management. 51, 238251 (2022). https://doi.
org/10.1016/j.jhtm.2022.03.015
3. C. A. Hunt, L. C. Harbor, Pro-environmental tourism: Lessons from adventure, wellness and ecotourism in Costa
Rica. Journal of Outdoor Recreation and Tourism. 28, 100202 (2019). https://doi.org/10.1016/j.jort.2018.11.007
4. C. Liu, H. T. Chong, Social media engagement and impacts on post-COVID-19 travel intention for adventure
tourism in New Zealand. Journal of Outdoor Recreation and Tourism. 44, 100612 (2023). https://doi.org/10.1016/j.
jort.2023.100612
5. D. Zhu, H. Xu, Novice tourists’ play experience in commercial outdoor adventure tourism: The perspective of reversal
theory. Journal of Outdoor Recreation and Tourism. 39, 100529 (2022). https://doi.org/10.1016/j.jort.2022.100529
6. G. Pomfret, Conceptualising family adventure tourist motives, experiences and benefits. Journal of Outdoor
Recreation and Tourism. 28, 100193 (2019). https://doi.org/10.1016/j.jort.2018.10.004
7. G. Pomfret, M. Sand, C. May, Conceptualising the power of outdoor adventure activities for subjective well-being: A
systematic literature review. Journal of Outdoor Recreation and Tourism. 42, 100641 (2023). https://doi.org/10.1016/j.
jort.2023.100641
8. H. Hung, Ch. CheWu, Effect of adventure tourism activities on subjective well-being. Annals of Tourism Research.
, 103147 (2021).https://doi.org/10.1016/j.annals.2021.103147
9. I. Janowski, S. Gardiner, A. Kwek, Dimensions of adventure tourism. Tourism Management Perspectives. 37, 100776
(2021). https://doi.org/10.1016/j.tmp.2020.100776
10. J. Hall, K. M. BrownCreating feelings of inclusion in adventure tourism: Lessons from the gendered sensory
and affective politics of professional mountaineering. Annals of Tourism Research. 97, 103505 (2022). https://doi.
org/10.1016/j.annals.2022.103505
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.