Budjet tizimiga jismoniy shaxslardan olinadigan soliq tushumlarini prognoz qilishni baholash modellari tahlili
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15715926Keywords:
budjet tizimi, daromad solig‘i, soliq prognozi, jismoniy shaxslar, fiskal siyosat, moliyaviy barqarorlik, soliq tushumlari, iqtisodiy ko‘rsatkichlar, regressiya modeli, ARIMA, mashinaviy o‘rganish, prognozlash usullari, soliq islohotlari, makroiqtisodiy tahlil, davlat budjeti, fiskal monitoring, soliq rejalashtirish, iqtisodiy barqarorlik.Abstract
Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi budjet tizimida jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i
tushumlarini prognoz qilish bo‘yicha zamonaviy baholash modellari tahlil qilinadi. Davlat moliyasini barqarorlashtirishda
jismoniy shaxslar solig‘ining o‘rni beqiyos bo‘lib, ushbu tushumlarni aniqlik bilan prognozlash budjetni rejalashtirish
jarayonida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Maqolada O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlari asosida soliq
tizimidagi islohotlarning ushbu yo‘nalishga ta’siri, iqtisodiy ko‘rsatkichlar asosida prognozlash modellari (regressiya,
ARIMA, mashinaviy o‘rganish yondashuvlari)ning samaradorligi tahlil qilinadi. Tadqiqotda statistik uslublar, tarixiy
ma’lumotlar va amaliy model testlari asosida natijalar keltirilib, istiqboldagi yondashuvlar bo‘yicha takliflar beriladi.
Xususan, milliy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar asosida soliq tushumlarini prognoz qilish bo‘yicha kompleks model tavsiya
etiladi.
References
Xudoyqulov S. Soliq tushumlarini prognoz qilish metodologiyasini takomillashtirish. Iqtisodiyot fanlari doktori (DSc)
dissertatsiyasi avtoreferati. 16 b.
Qurbonov O. (2021). Soliq prognozlashda makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar. TDIU Ilmiy axborotnomasi.
Ibragimov A. (2022). Soliq tizimida sun’iy intellekt imkoniyatlari. Soliq va Moliya, №2.
Jo‘rayev M. (2020). Davlat budjeti va soliq siyosati. Iqtisodiyot va innovatsiya jurnali.
Ergasheva N. (2019). Jismoniy shaxslarning daromadlari va soliqqa tortish mexanizmi. IQTISOD.
Qodirov T. (2021). ARIMA modeli yordamida soliq prognozi. Statistika va tahlil.
Rahimov A. (2023). Regresion yondashuvlar asosida fiskal bashorat. Moliyaviy tahlil.
Yo‘ldoshev Sh.R. (2020). Makroiqtisodiy siyosat va fiskal prognozlash. TDIU ilmiy to‘plami.
Zokirova M. (2021). Soliq o‘zgaruvchanligining prognozlashdagi roli. Iqtisodiy tadqiqotlar.
Mamatqulova Z. (2022). AI yondashuvlari asosida soliq prognozi. Raqamli iqtisodiyot.
Nishonov O. (2023). Real vaqtli fiskal monitoring modellari. Moliya nazariyasi.
Abdug‘afforov B. (2020). Soliq prognozlashda normativ-huquqiy baza. Huquq va iqtisod.
Abduvohidov S. (2021). Fiskal barqarorlik va soliq prognozi. TDIU ilmiy maqolalari.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.