Moliyaviy matematika vositalarining O‘zbekiston kredit tizimidagi qo‘llanilishi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15720651Keywords:
moliyaviy matematika, kredit tizimi, risk tahlili, foiz stavkasi, skoring modeli, regressiya tahlili, ehtimollik nazariyasi, raqamli texnologiyalar, sun’iy intellekt, kredit baholashAbstract
Ushbu maqolada moliyaviy matematika vositalarining O‘zbekiston kredit tizimidagi o‘rni va qo‘llanilish
imkoniyatlari tahlil qilingan. Avvalo, mazkur mavzu bo‘yicha ilgari olib borilgan xalqaro va mahalliy ilmiy tadqiqotlar tahlil
qilinib, kredit risklarini baholash, foiz stavkalarini hisoblash, naqd pul oqimlarini tahlil qilish kabi yo‘nalishlarda matematik
modellar va usullar muhim ahamiyatga ega ekani aniqlangan. Shuningdek, tijorat banklarining kredit siyosatini samarali
yuritishda regressiya tahlili, skoring modellari va ehtimollik nazariyasiga asoslangan yondashuvlarning o‘rni ochib berilgan.
Munozara bo‘limida esa O‘zbekistonda ushbu vositalarning amaliy qo‘llanilishi, mavjud kamchiliklar hamda istiqboldagi
rivojlanish yo‘nalishlari chuqur yoritilgan. Ayniqsa, raqamli texnologiyalar va sun’iy intellekt imkoniyatlarini moliyaviy
matematik modellar bilan uyg‘unlashtirish orqali kredit tizimining aniqligi va samaradorligini oshirishga oid takliflar ilgari
surilgan.
References
Абдуллаев, А. А. (2020). Bank kreditlari va ularning iqtisodiyotdagi ahamiyati. Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti.
Karimov, D. M., & Rahmatov, F. K. (2021). Moliyaviy risklarni baholashda statistik modellashtirish usullari. Iqtisodiyot va
innovatsion texnologiyalar ilmiy jurnali, 6(4), 42–49.
Шарипов, У. Ю. (2019). Qarz berishda banklar faoliyatini baholash va takomillashtirish yo‘llari. Toshkent: Moliyachi
nashriyoti.
Fabozzi, F. J., Modigliani, F., Jones, F. J., & Ferri, M. G. (2021). Foundations of Financial Markets and Institutions (5th
ed.). Pearson Education.
Hull, J. C. (2022). Risk Management and Financial Institutions (5th ed.). Wiley Finance.
Mishkin, F. S. (2019). The Economics of Money, Banking and Financial Markets (12th ed.). Pearson.
Ganieva, M. K. (2022). Moliyaviy tahlil va kredit baholash tizimlarida sun’iy intellektning o‘rni. Innovatsion rivojlanish
yo‘lida iqtisodiyot va moliya konferensiyasi materiallari, 2(1), 77–83.
State Statistics Committee of Uzbekistan. (2023). Statistical data on banking and credit systems in Uzbekistan. https://
stat.uz
Basel Committee on Banking Supervision. (2023). Principles for effective risk data aggregation and risk reporting
(Revised). Bank for International Settlements. https://www.bis.org
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.