Yashil iqtisodiyot sharoitida energiya samaradorligining milliy iqtisodiyotga ta’siri
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16789144Keywords:
yashil iqtisodiyot, energiya samaradorligi, barqaror rivojlanish, qayta tiklanuvchi energiya, iqlim o‘zgarishi, uglerod emissiyasi, milliy iqtisodiyot, ekologik innovatsiyalar, energetik xavfsizlik, atrof-muhitni muhofaza qilish, texnologik transformatsiya.Abstract
Ushbu maqolada yashil iqtisodiyot sharoitida energiya samaradorligini oshirish orqali milliy iqtisodiyotga
ko‘rsatilayotgan bevosita va bilvosita ta’sirlar tizimli tahlil qilinadi. Global iqlim o‘zgarishi, energetik xavfsizlik va uglerod
izlarini kamaytirish bo‘yicha xalqaro majburiyatlar fonida energiya samaradorligi iqtisodiy barqarorlikning muhim tarkibiy
qismiga aylanmoqda. Tadqiqot doirasida O‘zbekistonda 2018–2024-yillar davomida amalga oshirilgan energetika
islohotlari, qayta tiklanuvchi energiya manbalariga o‘tish jarayoni, sanoat tarmoqlarida energiya tejovchi texnologiyalarning
joriy etilishi va ularning yalpi ichki mahsulot (YaIM) o‘sishiga hamda energetik intensivlik darajasiga ta’siri empirik usullar
asosida o‘rganilgan. Statistik tahlillar natijalariga ko‘ra, energiya samaradorligining ortishi iqtisodiy o‘sish sur’atlariga ijobiy
ta’sir ko‘rsatgani, ishlab chiqarish xarajatlarining kamaygani hamda tashqi energetik qaramlikning pasaygani aniqlangan.
Shuningdek, ekologik omillar bilan iqtisodiy samaradorlik o‘rtasidagi bog‘liqliklar tahlil etilib, yashil transformatsiya milliy
iqtisodiyot uchun strategik ustuvor yo‘nalish sifatida qaralmoqda. Maqolada mavjud yutuqlar bilan bir qatorda, infratuzilma
va texnologik modernizatsiya ehtiyojlari ham tanqidiy yondashuv asosida ko‘rib chiqilgan. Natijada, yashil iqtisodiyot
tamoyillari asosida energiya samaradorligini oshirish O‘zbekiston iqtisodiy siyosatida muhim o‘rin tutayotgani va bu
yo‘nalishdagi chora-tadbirlarning makroiqtisodiy barqarorlikka olib kelishi asoslab berilgan
References
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi. (2024). Yashil iqtisodiyot:
muhim bosqichlar va istiqbollar. – Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti.
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi. (2024). Energiya samaradorligi bo‘yicha statistik to‘plam (2019–
2023). – Toshkent: Stat.uz. https://stat.uz/uz
3. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2024). Inflyatsiya ko‘rsatkichlari va asosiy foiz stavkalari tahlili (2020–2024).
4. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OECD). (2022). Green Growth Indicators 2022. – Paris: OECD Publishing.
https://www.oecd.org/green-growth
5. Jahon banki. (2023). Uzbekistan: Toward a Green Economy – Sectoral Reform and Sustainable Energy Transition. –
Washington D.C.: The World Bank Group. https://www.worldbank.org
6. UNDP Uzbekistan. (2023). Sustainable Development Goals and Energy Efficiency in Uzbekistan: Policy Overview. –
Toshkent: UNDP. https://www.uz.undp.org
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.