Ulgurji savdo qoidalari va chakana savdodan farqli tomonlari

Ulgurji savdo qoidalari va chakana savdodan farqli tomonlari

Authors

  • Raxima Batirova
  • Ulug‘bek Xolmirzayev

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17168708

Keywords:

ulgurji savdo, chakana savdo, birja, hisob-kitob, korxona, naqd pulsiz hisob-kitob, litsenziya

Abstract

Ushbu maqolada O‘zbekistonda ulgurji va birja savdolarini erkinlashtirish hamda ushbu jarayonlarni tartibga
solishda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ilmiy asoslari tahlil qilingan. Tadqiqotda tadbirkorlik subyektlari
faoliyatini tashkil etishning tashkiliy-huquqiy bazasi, ularning moliyaviy resurslari va majburiyatlari, daromad va xarajatlarni
hisobga olish mexanizmlari hamda yakuniy moliyaviy natijalarni shakllantirish jarayonlari o‘rganilgan. Shuningdek, soliq
va majburiy to‘lovlar hisobi, moliyaviy hisobotlarni tuzish standartlari va ular ulgurji hamda birja savdolari samaradorligiga
ko‘rsatadigan ta’siri ilmiy jihatdan yoritilgan. Mazkur tadqiqot natijalari savdo bozorini erkinlashtirish sharoitida
korxonalar moliyaviy barqarorligini ta’minlash, naqd pulsiz hisob-kitob tizimini rivojlantirish va litsenziyalash amaliyotini
takomillashtirish bo‘yicha nazariy va amaliy xulosalar beradi

Author Biographies

Raxima Batirova


Namangan davlat texnika universiteti dotsenti,
iqtisodiyot fanlari nomzodi

Ulug‘bek Xolmirzayev


Namangan davlat texnika universiteti dotsenti,
iqtisodiyot fanlari doktori (DSc)

References

1. “Buxgаltеriyа hisоbi tо‘g‘risidа”gi О‘zbеkistоn Rеspublikаsi Qоnunigа о‘zgаrtirish vа qо‘shimchаlаr kiritish hаqidа.

2016-yil 13-аprеl. № О‘RQ-404.

2. О‘zbеkistоn Rеspublikаsining Qоnuni Еlеktrоn hujjаt аylаnishi tо‘g‘risidа (О‘zbеkistоn Rеspublikаsi qоnun hujjаtlаri

tо‘plаmi, 2004 y., 20 –sоn, 230 –mоddа; Qоnunchilik mа’lumоtlаri milliy bаzаsi, 21. 04. 2021 y., 03/21/683/0375 –sоn)

3. Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish

tartibi to‘g‘risidagi NIZOM 54-son 05.02.1999 y

4. Еgаmbеrdiyеvа S. R. Mоliyаviy vа bоshqаruv hisоbi. О‘quv qо‘llаnmа. - T.: Fаn vа tеxnоlоgiyа, 2019. 289 b.

5. Voxidov S.V. Maxamadiev A.Voxidov T. Boshqa tormoqlarda buxgalteriya hisobining xusisiyatlari.-T. «Adabiyot

jamg‘armasi».2004 y.

6. Umurzаqоv D. Biznеsdа аmаliy buxgаltеriyа hisоbi. Dаrslik. –N.: Sunrisе-prо, 2024. – 379 b.

7. Nоrbеkоv D., Misirоv K., Tаshmаnоv Gʻ. Mоliyаviy vа bоshqаruv hisоbi. О‘quv qо‘llаnmа. - T.: Iqtisоd-mоliyа, 2018.

- 194 b.

8. Аccоunting Infоrmаtiоn Systеms, Sеvеnth Yеditiоn. Jаmеs А. Hаll, 2011, Sоuth Wyеstеrn Cyеngаgе Lеаrning, USА.

9. Kаrimоv А., Mukumоv Z. , Tulаyеv M. , Kurbаnbаyеv J. , Rаxmоnоv Sh. Buxgаltеriyа hisоbining аxbоrоt tizimlаri.

О‘quv qо‘llаnmа. – T. : “Iqtisоd-mоliyа”, 2018 y. – 194

10. Sаgl S. Wаrrеn, Jаmеs M. Rеyеvе, Jоnаthаn Yе. Duchаc. Аccоunting. (ISBN: - 13: 978 - 1 - 133 - 60760 - 1) USА,

2014. 25th Yеditiоn.

11. Abdulazizovich, X. U. B. (2025). BILIMLAR IQTISODIYOTI SHAKLLANISHINING USTUVOR YO ‘NALISHLARI. Journal

of new century innovations, 74(2), 65-70.

12. Abdulazizovich, X. U. B. (2025). INNOVASION FAOLIYATNING MOLIYAVIY TA’MINOTINI KUCHAYTIRISH ZARURLIGI

VA OMILLARI TAHLILI. Scientific Journal of Actuarial Finance and Accounting, 5(03), 142-146.

13. Xolmirzayev, U. B. (2024). Bilimlar iqtisodiyoti jamiyat taraqqiyotini zamonaviy bosqichining asosidir. YASHIL

IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT, 2(6).

14. Abdulazizovich, X. U. B. (2023). Moliyaviy aktivlar hisobini yuritishda xalqaro standartlar qoidalarini qo‘llash

masalalari. Ilmiy monografiya. Toshkent–2023.

15. Xolmirzayev, U. B. (2023). Bilimlar iqtisodiyoti va fan sohasi tushunchalari tizimining xususiyatlari. YASHIL

IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT, 1(11-12).

Downloads

Published

2025-09-01
Loading...