Turizm sohasini ekonometrik modellashtirishda qo‘llaniladigan ekonometrik usullar va amaliy imkoniyatlar
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17215089Keywords:
turizm, ekonometrik modellashtirish, vaqtli qator, regressiya, kointegratsiya, panel ma’lumot, prognozlash, barqaror rivojlanish, Samarqand, turistik oqimlarAbstract
Ushbu maqolada turizm sohasining zamonaviy global iqtisodiyotdagi o‘rni, uning iqtisodiy o‘sishga ta’siri
hamda barqaror rivojlanishini ta’minlashda ekonometrik modellashtirishning ahamiyati yoritilgan. Turizmni ekonometrik
modellashtirish bo‘yicha prognozlash, o‘zaro ta’sirni aniqlash, tashqi omillar ta’siri tahlil etish, hududlararo farqlarni
o‘rganish yo‘nalishlaridan keng foydalanilgan. Samarqand viloyati misolida 2016–2025 yillardagi xorijiy turistlar oqimi
dinamikasi o‘rganilib, pandemiya ta’siri va tiklanish tendensiyalari aniqlangan. Natijalar turizm oqimlari va makroiqtisodiy
ko‘rsatkichlar o‘rtasida ijobiy o‘zaro bog‘liqlik mavjudligini tasdiqladi. Maqola yakunida turizmni barqaror rivojlantirish,
infratuzilmani modernizatsiya qilish, marketing siyosatini kuchaytirish va ilmiy innovatsiyalarni tatbiq etish bo‘yicha amaliy
takliflar ishlab chiqilgan.
References
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 24-dekabrdagi “Samarqand viloyatining turizm va transport
salohiyatidan samarali foydalanish, viloyatni “Samarqand — Yangi O‘zbekistonning turizm darvozasi” konsepsiyasi
asosida rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-455-sonli qarori.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 15-maydagi “2025-2026-yillarda sayyohlar oqimini keskin ko‘paytirish
va turistik xizmatlar ko‘lamini jadal kengaytirish orqali turizmning iqtisodiyotdagi o‘rni va ahamiyatini oshirish choratadbirlari
to‘g‘risida”gi PF-87-sonli Farmoni.
3. Haiyan Song, Richard T.R. Qiu, Jinah Park. A review of research on tourism demand forecasting: Launching the Annals
of Tourism Research Curated Collection on tourism demand forecasting. https://doi.org/10.1016/j.annals.2018.12.001.
4. Yair Eilat & Liran Einav. Determinants of international tourism: a three-dimensional panel data analysis. Applied
Economics: Vol 36 , No 12 - Get Access.
5. Stefan Gössling, Daniel Scott, Colin Michael Hall. Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of
COVID-19. Journal of Sustainable Tourism. April 2020 29(5). https://www.researchgate.net/publication/340940873_
Pandemics_tourism_and_global_change_a_rapid_assessment_of_COVID-19.
6. Qodirov, A., Urakova, D., Amonov, M., Masharipova, M., Ibadullaev, E., Xolmurotov, F., & Matkarimov, F. (2024). The
Dynamics of Tourism, Economic Growth, and CO2 Emissions in Uzbekistan: An ARDL Approach. International Journal
of Energy Economics and Policy, 14(6), 365–370. https://doi.org/10.32479/ijeep.16591
7. s t a t . u z / u z / ? p r e v i e w = 1 & o p t i o n = c o m _ d r o p f i l e s & f o r m a t = & t a s k = f r o n t f i l e .
download&catid=536&id=3892&Itemid=1000000000000
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.