XORAZM VILOYATI TUMANLARIDA EKSPORT SAMARADORLIGI: STOXASTIK CHEGARAVIY TAHLIL (SFA) ASOSIDAGI EMPIRIK YONDASHUV
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17417693Keywords:
Eksport, samaradorlik, SFA, Ishsizlik, Investitsiya.Abstract
Ushbu tadqiqotda Xorazm viloyati tumanlarining eksport samaradorligi Stokastik Chegaraviy Tahlil
(Stochastic Frontier Analysis — SFA) modeli asosida baholandi. 2010–2024 yillar oralig‘idagi 14 ta hudud (13 tuman
va 1 shahar) bo‘yicha panel ma’lumotlardan foydalanilib, eksport hajmiga ta’sir qiluvchi asosiy omillar sifatida asosiy
kapitalga investitsiyalar va ishsizlik darajasi tanlandi. Tahlil natijalari shuni ko‘rsatdiki, investitsiyalar hajmi eksport hajmiga
ijobiy, ishsizlik esa salbiy ta’sir ko‘rsatadi. O‘rtacha texnik samaradorlik 63,7 foizni tashkil etdi, bu esa viloyatda mavjud
resurslardan to‘liq foydalanilmagani va qo‘shimcha 57 foiz o‘sish imkoniyati mavjudligini bildiradi. Hududlar kesimida
Tuproqqal’a tumani eng yuqori (77,6%), Urganch shahri esa eng past (52,3%) samaradorlikka ega bo‘ldi. Dinamik tahlil
2010–2016 yillardagi pasayish, 2018–2022 yillardagi tiklanish va 2023–2024 yillardagi barqarorlashuv bosqichlarini
aniqladi. Natijalar eksport faoliyatini rivojlantirishda investitsiyalar samaradorligini oshirish, mehnat bozorini faollashtirish
va tumanlar uchun differensial strategiyalar ishlab chiqish zarurligini ko‘rsatadi. Ushbu yondashuv hududiy iqtisodiy
siyosatni takomillashtirish hamda eksport salohiyatini oshirish uchun ilmiy asos bo‘lib xizmat qiladi
References
1. Cornwell, C., & Schmidt, P. (2008). Stochastic Frontier Analysis and Efficiency Estimation (pp. 697–726). Springer
Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-540-75892-1_21
2. Analisis Pengukuran Tingkat Efisiensi Perusahaan Menggunakan Metode Stochastic Frontier Analysis (SFA). (2023).
https://doi.org/10.29313/bcss.v3i2.8369
3. Suyanto, S. (2012). Stochastic Production Frontier: Framework and Development. 5(2), 88. https://doi.org/10.24123/
JSH.V5I2.686
4. Kim, T., & Lee, S. H. (2023). Analysis of Production Efficiency in Food Manufacturing Companies. Nong-
Eopgyeongjeyeon-Gu. https://doi.org/10.24997/kjae.2023.64.4.1
5. Baten, Md. A., Kamil, A. A., & Haque, M. A. (2009). Modeling technical inefficiencies effects in a stochastic frontier
production function for panel data. African Journal of Agricultural Research, 4(12), 1374–1382. https://doi.org/10.5897/
AJAR.9000492
6. Baldwin, M.A. (2003) Patient Advocacy: A Concept Analysis. Nursing Standard, 17, 33-39.
http://dx.doi.org/10.7748/ns2003.02.17.21.33.c3338
7. Bergeaud, Antonin & Aghion, Philippe & Gigout-Magiorani, Timothée & Lequien, Matthieu & Melitz, Marc J, 2024.
“Exporting Ideas: Knowledge Flows from Expanding Trade in Goods,” CEPR Discussion Papers 19260, C.E.P.R.
Discussion Papers
8. Andrew B. Bernard & J. Bradford Jensen & Stephen J. Redding & Peter K. Schott, 2007. “Firms in International Trade,”
Journal of Economic Perspectives, American Economic Association, vol. 21(3), pages 105-130, Summer.
9. Farrell, T. (2008). ‘Here is the Book, Go and Teach the Class’: ELT Practicum Support. RELC Journal, 39, 226-241.
https://doi.org/10.1177/0033688208092186
10. Chang-Tai Hsieh & Peter J. Klenow, 2009. “Misallocation and Manufacturing TFP in China and India,” The Quarterly
Journal of Economics, President and Fellows of Harvard College, vol. 124(4), pages 1403-1448.
11. Jonathan Eaton & Marcela Eslava & David Jinkins & C. J. Krizan & James Tybout, 2021. “A Search and Learning
Model of Export Dynamics,” Working Papers 21-17, Center for Economic Studies, U.S. Census Bureau.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 YASHIL IQTISODIYOT VA TARAQQIYOT

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.