XALQARO MOLIYA BOZORIDA KREDIT RISKINI BAHOLASHNING ZAMONAVIY USULLARI VA RISKLARNI BOSHQARISH TIZIMINING RIVOJLANISH TENDENSIYALARI

XALQARO MOLIYA BOZORIDA KREDIT RISKINI BAHOLASHNING ZAMONAVIY USULLARI VA RISKLARNI BOSHQARISH TIZIMINING RIVOJLANISH TENDENSIYALARI

Authors

  • Xusniya Ochilova
  • Umida Yuldasheva

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17983675

Keywords:

kredit riski, xalqaro moliya bozori, risklarni boshqarish, kredit skoring, PD, LGD, EAD, Basel III, stress-test, Monte-Karlo simulyatsiyasi, sun’iy intellekt, Big Data, kredit portfeli, moliyaviy barqarorlik, raqamli moliya

Abstract

Ushbu maqolada xalqaro moliya bozorida kredit riskini baholashning zamonaviy yondashuvlari, raqamli
texnologiyalar rivojining ta’siri hamda global moliyaviy integratsiya sharoitida risklarni boshqarish tizimi evolyutsiyasi tahlil
qilinadi. Tadqiqotda kredit riskini aniqlash, o‘lchash va kamaytirishda qo‘llanilayotgan ilg‘or amaliyotlar – takomillashgan
kredit skoring modellar, bank tizimidagi stress-testlash jarayonlari, shuningdek, kutilayotgan zarar (Expected Loss –
EL) va kutilmagan zarar (Unexpected Loss – UL) metrikalarining ustunliklari yoritiladi. Shuningdek, maqolada sun’iy
intellekt, mashinaviy o‘qitish va “Big Data” texnologiyalarining kredit riskini boshqarish samaradorligini oshirishdagi
ahamiyati ko‘rsatib beriladi. Ushbu texnologiyalar asosida kredit portfellarining xavf darajasini baholash, yuqori xavfli qarz
oluvchilarni erta aniqlash hamda qaror qabul qilish jarayonini optimallashtirish imkoniyatlari tahlil qilinadi

Author Biographies

Xusniya Ochilova

Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Magistratura va kechki ta’lim fakulteti magistranti

Umida Yuldasheva

Ilmiy rahbar:
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti,
Xalqaro moliya kafedrasi professori, iqtisodiyot fanlari doktori

References

1. Duffie D. (2023). Fragmentation risks to the dollar-dominated international financial order. Keynote speech presented

at the Asian Bureau of Finance and Economic Research (ABFER).

2. Lando D. (2005). Credit risk modeling: Theory and applications. Princeton University Press.

3. Merton R. C. (2007). Applying modern risk management to equity and credit analysis. CFA Institute Conference

Proceedings Quarterly, 1, 18-28.

4. Cont R. (2007). Volatility clustering in financial markets: Empirical facts and agent-based models. In T. Lux, S. Reitz, &

R. Samanidou (Eds.), Long memory in economics (pp. 289-309). Springer.

5. Iskandarov M.L. (2023). The process of monitoring loans allocated by banks to industrial enterprises and ways to

improve it. Gwalior Management Academy Journal, 5, 1-10.

6. Mamadiyarov Z.T., & Karimov, K. I. (2024). Tijorat banklarida kredit riski va uni boshqarish usullari. Iqtisodiyot va

moliya.

Downloads

Published

2025-12-01

How to Cite

Ochilova , X., & Yuldasheva, U. (2025). XALQARO MOLIYA BOZORIDA KREDIT RISKINI BAHOLASHNING ZAMONAVIY USULLARI VA RISKLARNI BOSHQARISH TIZIMINING RIVOJLANISH TENDENSIYALARI. GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT, 3(12). https://doi.org/10.5281/zenodo.17983675
Loading...