JISMONIY TARBIYA VA SPORT MUASSASALARIDA MOLIYAVIY MUNOSABATLARNI TAKOMILLASHTIRISH YO‘LLARI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17998457Keywords:
Jismoniy tarbiya, sport muassasalari, moliyaviy munosabatlar, byudjet mablag‘lari, homiylik, grantlar, pullik xizmatlar, moliyaviy boshqaruv, raqamlashtirish, shaffoflik, iqtisodiy samaradorlik, resurslardan oqilona foydalanish, sport infratuzilmasi, iqtisodiy tahlil, muqobil moliyalashtirish.Abstract
Ushbu maqolada jismoniy tarbiya va sport muassasalarida moliyaviy munosabatlarning hozirgi holati, ularni
takomillashtirish zaruriyati hamda zamonaviy boshqaruv mexanizmlarini joriy etishning ahamiyati chuqur yoritilgan.
Tadqiqotda sport muassasalarining asosiy moliyaviy manbalari — davlat byudjeti, homiylik mablag‘lari, grantlar, tijorat
xizmatlari va a’zolik to‘lovlari — tahlil qilinib, ularning ulushi va samaradorligi amaliy misollar asosida ko‘rsatib beriladi.
Maqolada mavjud moliyaviy muammolar, jumladan, mablag‘larning yetarli emasligi, ularning samarasiz taqsimlanishi,
pullik xizmatlar tizimining yetarli darajada rivojlanmaganligi, shaffoflikning pastligi va raqamli boshqaruv tizimlarining
sustligi kabi omillar alohida o‘rganilgan. Shuningdek, muallif sport muassasalarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash
maqsadida muqobil moliyalashtirish manbalarini kengaytirish, homiylarni jalb qilishni faollashtirish, pullik xizmatlar
ko‘lamini oshirish, resurslardan oqilona foydalanish hamda raqamlashtirish jarayonlarini jadallashtirish bo‘yicha aniq taklif
va tavsiyalarni ilgari suradi. Maqolada keltirilgan jadval va diagrammalar sport muassasalarining moliyaviy tuzilmasini
amaliy jihatdan tasvirlab, taklif etilayotgan yechimlarning samaradorligini yanada aniqroq aks ettiradi. Ushbu ilmiy ish
sport sohasida faoliyat yurituvchi mutaxassislar, menejerlar, iqtisodchilar hamda sport muassasalarini boshqarish bilan
shug‘ullanuvchi rahbarlar uchun amaliy va nazariy ahamiyatga ega.
References
1. O‘zbekiston Respublikasi “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi Qonuni. — Toshkent, 2015.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishni yanada takomillashtirish choratadbirlari
to‘g‘risida”gi PQ–3031-son Qarori. — Toshkent, 2017.
3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Sport infratuzilmasini rivojlantirish konsepsiyasi” to‘g‘risidagi
qarori. — Toshkent, 2020.
4. OECD Sports Finance Report. — Paris: OECD Publishing, 2021
5. Slack, T., Parent, M. Understanding Sport Organizations: The Application of Organization Theory. — Champaign:
Human Kinetics, 2006.
6. Shank, M., Lyberger, M. Sports Marketing: A Strategic Perspective. — New Jersey: Routledge, 2014.
7. Porter, M. Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. — New York: Free Press, 1998.
8. Ходжаев, А. Спорт iqtisodiyoti va boshqaruvi asoslari. — Toshkent: O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport
universiteti nashriyoti, 2019.
9. Qurbonov, A., Sattorov, Sh. Sport muassasalarida raqamli boshqaruvning samaradorligi. // “Sport va ijtimoiy hayot”
ilmiy jurnali. — 2021. — №2. — B. 45–52.
10. Collins, R., Jackson, S. Financing Sport. — Champaign: Human Kinetics, 2007.
11. To‘rayev, B. Sport iqtisodiyotida moliyaviy mexanizmlar. — Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti, 2020.
12. Murphy, T., Waddington, I. Sport and Public Policy. — London: Routledge, 2019.
13. O‘zbekiston Respublikasi Statistika agentligi. “Jismoniy tarbiya va sport sohasiga oid statistik ma’lumotlar”. — Toshkent,
2023.
14. Moliya vazirligi. “Sport muassasalarining moliyaviy ko‘rsatkichlari bo‘yicha yillik hisobot”. — Toshkent, 2022.
15. Anderson, R. Digital Management in Sport Organizations. // International Journal of Sport Economics. — 2020. — Vol.
18(3). — P. 120–132.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.