XALQARO STANDARTLARDA PRUDENSIAL NAZORAT: BAZEL QOIDALARI VA ULARNING AHAMIYATI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.18009412Keywords:
prudensial nazorat, Bazel standartlari, moliyaviy barqarorlik, bank xavflari, kapital yetarliligi, likvidlik, xalqaro bank nazorati.Abstract
Mazkur maqolada xalqaro moliyaviy tizimda prudensial nazoratning ahamiyati, uning nazariy va me’yoriy
asoslari, xususan Bazel qoidalari doirasida shakllangan standartlar tahlil qilinadi. Muallif tomonidan Bazel I, II va III
me’yoriy paketlari mazmuni, ularning bank kapitalini boshqarish, likvidlikni ta’minlash va moliyaviy barqarorlikni
kuchaytirishdagi o‘rni ilmiy jihatdan yoritilgan. Maqolada xalqaro tajribaga asoslanib, prudensial nazorat standartlarining
milliy moliya tizimiga tatbiqi, xususan O‘zbekiston uchun amaliyotga yo‘naltirilgan tavsiyalar berilgan. Bazel qoidalarining
tijorat banklari faoliyati samaradorligi, xavflarni boshqarish madaniyati va shaffoflikni oshirishdagi ahamiyati asoslangan
holda ko‘rsatib berilgan.
References
1. Basel Committee on Banking Supervision. (1988). International Convergence of Capital Measurement and Capital
Standards (Basel I). Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/bcbs04a.htm
2. Basel Committee on Banking Supervision. (2004). International Convergence of Capital Measurement and Capital
Standards: A Revised Framework (Basel II). Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/
bcbs107.htm
3. Basel Committee on Banking Supervision. (2011). Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and
banking systems. Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/bcbs189.htm
4. International Monetary Fund (IMF). (2020). Financial Sector Assessment Program – Prudential Regulation and
Supervision Assessment. URL: https://www.imf.org/en/Publications
5. World Bank. (2021). Global Financial Development Report: Financial Stability and Prudential Regulation.
6. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2023). 2022 yil uchun moliyaviy barqarorlik bo‘yicha hisobot. – Toshkent:
Markaziy bank nashri. URL: https://cbu.uz
7. Sultanov A.A. (2021). “Prudensial nazorat va uning bank tizimidagi o‘rni”. // Moliya va bank ishi, №4, Toshkent.
8. Ibrohimova Ye.B. (2022). “Bazel standartlarining O‘zbekiston bank amaliyotida tatbiqi”. // Iqtisodiy tahlil va amaliyot,
№2.
9. Ernst & Young. (2020). The impact of Basel III on bank strategy, risk and capital planning. EY Global Financial Services.
10. European Central Bank. (2023). Banking Supervision Annual Report. Frankfurt.
11. IMF (2022). Financial Soundness Indicators Compilation Guide, International Monetary Fund. www.imf.org
12. Basel Committee on Banking Supervision (2011). Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and
banking systems. Bank for International Settlements. www.bis.org
13. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2020). “Kommersiya banklari faoliyatini prudensial nazorat qilish qoidalari”.
www.cbu.uz
14. CBU Annual Report 2023. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki yillik hisoboti. www.cbu.uz
15. BIS. (2023). Liquidity coverage ratio disclosure standards. Basel Committee Publications. www.bis.org
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.