TASHQI DAVLAT QARZINING VALYUTA TUZILMASI VA UNING QARZ BARQARORLIGIGA TA’SIRI TAHLILI

TASHQI DAVLAT QARZINING VALYUTA TUZILMASI VA UNING QARZ BARQARORLIGIGA TA’SIRI TAHLILI

Authors

  • Sanakulova B. R.
  • Jamolov M.M.

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.18036652

Keywords:

tashqi qarz, YAIM, valyuta tarkibi, qarz yuki, regressiya, ekonmetrik model.

Abstract

Ushbu maqola O‘zbekiston Respublikasi tashqi davlat qarzining valyuta tarkibini o‘rganishga bag‘ishlangan.
Ishning maqsadi qarz mablag‘larini qaysi valyutalarda jalb qilish maqsadga muvofiqligini va valyuta kurslarining o‘zgarishi
tashqi qarz dinamikasiga qanday ta’sir ko‘rsatishini aniqlashdan iborat. Tahlil uchun omillarning dinamik ta’siri va
endogenligini hisobga olgan holda ikki qadamli regressiya usuli (2SLS) bilan baholangan ekonometrik model qo‘llanildi.
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, AQSH dollarida tashqi qarzlarni jalb qilish umumiy tashqi qarzning o‘sishiga eng katta
ta’sir ko‘rsatadi, ayrim boshqa valyutalarda (masalan, Xitoy yuani, Janubiy Koreya voni) qarz olish esa statistik jihatdan
qarz yukining sezilarli darajada oshishiga olib kelmaydi. Olingan natijalar asosida qarz barqarorligini ta’minlashning
chegaraviy yondashuvi taklif etiladi: tashqi qarzning kritik darajasi YAIMning 40 foizlik ulushi sifatida belgilandi. Bu
berilgan shartlar asosida ushbu yilda jalb qilinigi mumkin bo‘lgan yangi tashqi qarzlarning maksimal hajmi taxminan 5,2
milliard AQSH dollariga teng bo‘lishini ko‘rsatmoqda.

Author Biographies

Sanakulova B. R.

iqtisod fanlari doktori, professor
Alfraganus University

Jamolov M.M.

Makroiqtisodiy va hududiy
tadqiqotlar instituti
yetakchi mutaxassis

References

1. Eichengreen, B., Hausmann, R. & Panizza, U. (2003). Currency Mismatches, Debt Intolerance and Original Sin: Why

They Are Not the Same and Why it Matters. NBER Working Paper No. 10036.

2. Eichengreen, B. & Hausmann, R. (1999). Exchange Rates and Financial Fragility. NBER Working Paper No. 7418.

3. Hausmann, R. & Panizza, U. (2003). On the Determinants of Original Sin: An Empirical Investigation. Journal of

International Money and Finance, 22(7), 957–990.

4. Reinhart, C. M., Rogoff, K. S. & Savastano, M. A. (2003). Debt Intolerance. Brookings Papers on Economic Activity,

1, 1–74.

5. Goldstein, M. & Turner, P. (2004). Controlling Currency Mismatches in Emerging Markets. Institute for International

Economics.

6. Jeanne, O. & Guscina, A. (2006). Government Debt in Emerging Market Countries: A New Data Set. IMF Working

Paper 06/98. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2006/wp0698.pdf

7. Burger, J. D. & Warnock, F. E. (2006). Local Currency Bond Markets. Journal of International Economics, 70(1),

239–263.

8. Fujii, E. (2015). External Debt and International Trade: Another Mismatch. CESifo Working Paper No. 5519.

9. International Monetary Fund & World Bank. (2001/2014). Guidelines for Public Debt Management.

10. Martínez, C. & Vergara, R. (2012). Fiscal Sustainability and the Impact of Exchange Rate Shocks. World Development,

40(9), 1762–1783.

Downloads

Published

2025-12-01

How to Cite

Sanakulova B. R., & Jamolov M.M. (2025). TASHQI DAVLAT QARZINING VALYUTA TUZILMASI VA UNING QARZ BARQARORLIGIGA TA’SIRI TAHLILI. GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT, 3(12). https://doi.org/10.5281/zenodo.18036652
Loading...