DAVR XARAJATLARI HISOBI VA TAHLILI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.18055141Keywords:
davr xarajatlari, ma’muriy xarajatlar, boshqa operatsion xarajatlar, buxgalteriya hisobi, moliyaviy natijalar, yalpi foyda, asosiy faoliyat foydasiAbstract
Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar faoliyati samaradorligini ta’minlash, avvalo, xarajatlarni oqilona
boshqarish va ular ustidan qat’iy nazorat o‘rnatishni talab etadi. Xarajatlar tuzilmasi va ularning hisobda to‘g‘ri aks ettirilishi
korxonaning moliyaviy natijalariga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Shu bois, xarajatlarni iqtisodiy mazmuniga ko‘ra to‘g‘ri
guruhlash va hisobga olish masalasi bugungi kunda alohida ahamiyat kasb etmoqda. Ayniqsa, ishlab chiqarish hajmiga
bog‘liq bo‘lmagan davr xarajatlarini hisobda to‘g‘ri aks ettirish yalpi foyda va asosiy faoliyat foydasini xolis shakllantirishda
muhim omil hisoblanadi. Ushbu maqolada davr xarajatlarining iqtisodiy mohiyati, ularning hisobda aks ettirilishi hamda
moliyaviy natijalarga ta’siri masalalari ilmiy-amaliy jihatdan tahlil qilingan
References
1. O‘zbekiston Respublikasi. (2016). “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonun (O‘RQ–404, 13-aprel). https://lex.uz/
acts/2931253
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti. (2023). “O‘zbekiston – 2030” strategiyasi to‘g‘risida PF–158-son Farmon
(11-sentabr). https://lex.uz/docs/6600404
3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. (1999). “Mahsulot (ish, xizmatlar)ni ishlab chiqarish xarajatlarining
tarkibi va moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risida”gi Nizom (05.02.1999 y., №54). https://lex.uz/docs/264422
4. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi. (2021). BXMS–21. Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining
buxgalteriya hisobi schyotlari rejasi va uni qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma. https://lex.uz/acts/417624
5. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi. (2010). 1-sonli BXMS “Hisob siyosati va moliyaviy hisobot”. https://lex.uz/
acts/828581
6. Ergashev, Sh.M. (2022). Xarajatlar hisobi va ularni boshqarishning metodologik asoslari. Toshkent: Iqtisodiyot
nashriyoti.
7. Karimov, A.A., & Qodirov, B.T. (2021). Buxgalteriya hisobi va moliyaviy tahlil. Toshkent: Fan va texnologiyalar.
8. Horngren, C. T., Datar, S. M., & Rajan, M. (2018). Cost Accounting: A Managerial Emphasis (16th ed.). Pearson
Education.
9. Drury, C. (2015). Management and Cost Accounting (9th ed.). Cengage Learning.
10. International Accounting Standards Board (IASB). (2023). IAS 1 – Presentation of Financial Statements. https://www.
ifrs.org
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.