Konchilik sanoatida ekologik xavfsizlik va ijtimoiy mas’uliyatni ta’minlashning ilmiy-uslubiy asoslari

Konchilik sanoatida ekologik xavfsizlik va ijtimoiy mas’uliyatni ta’minlashning ilmiy-uslubiy asoslari

Authors

  • Mehriniso Kurbanova

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17355654

Keywords:

konchilik sanoati, ekologik xavfsizlik, ijtimoiy mas’uliyat, barqaror rivojlanish, yashil iqtisodiyot, CSR, resurs tejamkor texnologiyalar, O‘zbekiston

Abstract

Konchilik sanoatida ekologik xavfsizlikni ta’minlash va ijtimoiy mas’uliyatni kuchaytirish masalasi bugungi
globallashuv sharoitida muhim ilmiy-amaliy ahamiyat kasb etmoqda. O‘zbekiston Respublikasida kon resurslarini
o‘zlashtirish jarayonida atrof-muhitga ta’sirni kamaytirish, barqaror rivojlanish tamoyillarini joriy etish hamda mahalliy
aholining ijtimoiy manfaatlarini himoya qilish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Tadqiqotning maqsadi –
milliy va xalqaro tajribalar asosida konchilik sanoatida ekologik xavfsizlik va korporativ ijtimoiy mas’uliyatni ta’minlashning
ilmiy-uslubiy asoslarini ishlab chiqishdan iborat. Metodologik jihatdan Birlashgan Millatlar Tashkiloti, Xalqaro konchilik
va metallurgiya kengashi (ICMM), shuningdek, Yevropa Ittifoqining yashil iqtisodiyot standartlariga asoslangan
yondashuvlardan foydalaniladi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, ekologik xavfsizlikning milliy modelini shakllantirishda
chiqindilarni kamaytirish, resurs tejamkor texnologiyalarni joriy etish, havoning ifloslanishini monitoring qilish va ijtimoiy
hamkorlik mexanizmlarini kuchaytirish asosiy ustuvor yo‘nalishlardir. Shuningdek, CSR dasturlarini samarali qo‘llash orqali
korxonalar nafaqat ekologik barqarorlikni, balki hududiy ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni ham qo‘llab-quvvatlashlari mumkin.
Ushbu yondashuv O‘zbekiston konchilik sanoati korxonalarining xalqaro standartlarga moslashuvini jadallashtiradi,
ularning raqobatbardoshligini oshiradi va barqaror rivojlanishning milliy strategiyasiga xizmat qiladi

Author Biography

Mehriniso Kurbanova


PhD, Toshkent davlat transport universiteti
Transport iqtisodiyoti kafedrasi dotsenti

References

1. OECD. Environmental Performance Reviews: Uzbekistan 2020. OECD Publishing, Paris. DOI:

10.1787/9789264318988-en

2. State Committee on Ecology and Environmental Protection of Uzbekistan. Annual Environmental Report 2023.

Tashkent, 2024. https://eco.gov.uz

3. Mining Technology. Waste management practices in mining: Canada and Kazakhstan case studies. Mining-Technology.

com, 2022. https://www.mining-technology.com

4. The World Bank. Uzbekistan: Strengthening environmental protection and climate resilience. World Bank Project

Overview, 2023. https://projects.worldbank.org

5. UNDP Uzbekistan. Community perceptions of mining and environmental responsibility in Navoi and Tashkent regions.

UNDP Country Report, 2022. https://www.undp.org/uzbekistan

6. United Nations Economic Commission for Europe (UNECE). Green economy and sustainable resource management

in Central Asia. Geneva, 2022. https://unece.org

7. International Council on Mining and Metals (ICMM). Mining principles: Performance expectations for environmental

and social responsibility. London, 2020. https://www.icmm.com

8. International Finance Corporation (IFC). Environmental and Social Sustainability Performance Standards. Washington

D.C., 2021. https://www.ifc.org

9. Government of Uzbekistan. Decree on the Strategy for the Transition to a Green Economy (2019–2030). Tashkent,

2019. https://lex.uz

10. OECD. Uzbekistan Country Profile: Green Growth Indicators. Paris, 2021. https://www.oecd.org

11. ADB. Enabling the Transition to a Low-Carbon Economy in Central Asia. Asian Development Bank Report, Manila,

2022. https://www.adb.org

12. UNEP. Sustainable Mining in Central Asia: Policy Outlook. Nairobi, 2020. https://www.unep.org

13. UNESCAP. Sustainable Resource Management for Asia-Pacific Mining Industries. Bangkok, 2021. https://www.

unescap.org

14. Transparency International. Responsible Mining and Community Engagement: Global Experiences. Berlin, 2021.

https://www.transparency.org

15. United Nations Economic Commission for Europe (UNECE). Green economy and sustainable resource management

in Central Asia. Geneva, 2022. https://unece.org

16. International Council on Mining and Metals (ICMM). Mining principles: Performance expectations for environmental

and social responsibility. London, 2020. https://www.icmm.com

17. International Finance Corporation (IFC). Environmental and Social Sustainability Performance Standards. Washington

D.C., 2021. https://www.ifc.org

Downloads

Published

2025-09-01
Loading...