RAQAMLASHTIRISH JARAYONIDA BANKLARNING XAVFSIZLIGI VA MOLIYAVIY BARQARORLIGINI TA’MINLASHNING ILMIY-AMALIY ASOSLARI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17580544Keywords:
raqamlashtirish; bank xavfsizligi; moliyaviy barqarorlik; operatsion risk; ma’lumotlar xavfsizligi; bank boshqaruvi; fintech; raqamli bank; barqaror moliyaviy tizimAbstract
Raqamli texnologiyalarning keng joriy etilishi bank tizimini yanada samarali, tezkor va mijozlar ehtiyojiga mos
holga keltirish imkonini beradi. Shu bilan birga, raqamlashtirish jarayonlari banklarning operatsion xavfsizligi, ma’lumotlar
himoyasi, tizimlarning uzluksizligi hamda moliyaviy barqarorlikka ta’siri jihatidan yangi chaqiriqlarni yuzaga keltiradi.
Ushbu maqolada raqamlashtirish kontekstida banklarning xavfsizligini va moliyaviy barqarorligini ta’minlashga qaratilgan
ilmiy-amaliy asoslar tahlil qilinadi. Xususan, raqamli jarayonlar banklar faoliyatida qanday yangi xatarlar va zaifliklarni
keltirib chiqarishi mumkinligi, bank xavfsizligini mustahkamlash uchun ichki boshqaruv, ma’lumotlar himoyasi hamda
operatsion risklarni minimallashtirish tizimlari qanday bo‘lishi lozimligi, shuningdek, moliyaviy barqarorlikni ta’minlash
uchun raqamlashtirish jarayonida banklar qaysi ko‘rsatkichlar orqali baholanishi mumkinligi o‘rganiladi. 2024–2025-yillar
ma’lumotlari asosida mamlakatlar amaliyoti bilan solishtirma tahlil o‘tkazilib, xulosa va takliflar ishlab chiqiladi. Maqola
bank tizimi, moliyaviy institutlar, boshqaruv organlari va regulyatorlar uchun dolzarb tavsiyalarni taqdim etadi
References
1. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 05.10.2020 yildagi ““Raqamli Oʻzbekiston — 2030” strategiyasini tasdiqlash
va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PF-6079-son Farmoni. https://lex.uz/ru/docs/-5030957
2. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining, 11.09.2023 yildagi ““Oʻzbekiston — 2030” strategiyasi toʻgʻrisida”gi
PF-158-son Farmoni. https://lex.uz/docs/-6600413
3. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining, 26.04.2024 yildagi “ Qimmatli qogʻozlar bozorida mijozlarni
masofadan turib raqamli identifikatsiya qilish tartibi toʻgʻrisidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 238-son qarori
4. 2020-2025 yillаrgа mо‘ljаllаngаn О‘zbekistоn Respublikаsining bаnk tizimini islоh qilish strаtegiyаsi tо‘g‘risidа
О‘zbekistоn Respublikаsi Prezidentining Fаrmоni, 12.05.2020 yildаgi PF-5992-sоn ttps://lex.uz/uz/dоcs
5. Melikоv Оtаbek Mаxmаdаminоvich “Rаqаmli bаnk texnоlоgiyаlаri vа ulаrning о‘zigа xоs xususiyаtlаri hаmdа ulаrdаn
sаmаrаli fоydаlаnish yо‘llаri” “Iqtisоdiyоt vа innоvаtsiоn texnоlоgiyаlаr” ilmiy elektrоn jurnаli. № 4, iyulаvgust, 2021 yil
290-b
6. Sаeid Khаjeh Dаngоlаniа. The impаct оf infоrmаtiоn technоlоgy in bаnking system (А cаse study in bаnk Keshаvаrzi
Irаn) // Prоcediа - sоciаl аnd behаviоrаl sciences, Vоl. 30, 2011. – 13-16 p.
7. Gоyаl J., Singh M., Singh R., Аggаrwаl А. Efficiency аnd technоlоgy gаps in Indiаn bаnking sectоr: Аpplicаtiоn оf
metа-frоntier directiоnаl distаnce functiоn DEА аpprоаch // The Jоurnаl оf finаnce аnd dаtа science, Vоl. 5 (2019),
156-172
8. Дубинин М.В. Банковские технологии: сущность, история развития и перспективы // Финансы и кредит. №34
(274), 2007. – 58 с.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.