XALQARO STANDARTLAR ASOSIDA PRUDENSIAL NAZORAT: BAZEL QOIDALARI VA ULARNING AHAMIYATI

XALQARO STANDARTLAR ASOSIDA PRUDENSIAL NAZORAT: BAZEL QOIDALARI VA ULARNING AHAMIYATI

Authors

  • Dilshoda Abdunazarova

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17999321

Keywords:

prudensial nazorat, Bazel standartlari, moliyaviy barqarorlik, bank risklari, kapital yetarliligi, likvidlik, xalqaro bank nazorati.

Abstract

Mazkur maqolada xalqaro moliyaviy tizimda prudensial nazoratning ahamiyati, uning nazariy va me’yoriy
asoslari, xususan Bazel qoidalari doirasida shakllangan standartlar tahlil qilinadi. Muallif tomonidan Bazel I, Bazel II
va Bazel III me’yoriy paketlarining mazmuni, ularning bank kapitalini boshqarish, likvidlikni ta’minlash hamda moliyaviy
barqarorlikni mustahkamlashdagi o‘rni ilmiy jihatdan yoritib berilgan. Maqolada xalqaro tajribaga tayangan holda prudensial
nazorat standartlarini milliy moliya tizimiga tatbiq etish masalalari ko‘rib chiqilgan bo‘lib, xususan O‘zbekiston sharoiti
uchun amaliyotga yo‘naltirilgan tavsiyalar ishlab chiqilgan. Bazel qoidalarining tijorat banklari faoliyati samaradorligini
oshirish, risklarni boshqarish madaniyatini rivojlantirish va shaffoflikni kuchaytirishdagi ahamiyati asoslangan holda bayon
etilgan.

Author Biography

Dilshoda Abdunazarova

TDIU mustaqil tadqiqotchisi


References

1. Basel Committee on Banking Supervision. (1988). International Convergence of Capital Measurement and Capital

Standards (Basel I). Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/bcbs04a.htm

2. Basel Committee on Banking Supervision. (2004). International Convergence of Capital Measurement and Capital

Standards: A Revised Framework (Basel II). Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/

bcbs107.htm

3. Basel Committee on Banking Supervision. (2011). Basel III: A Global Regulatory Framework for More Resilient Banks

and Banking Systems. Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org/publ/bcbs189.htm

4. International Monetary Fund (IMF). (2020). Financial Sector Assessment Program: Prudential Regulation and

Supervision Assessment. URL: https://www.imf.org/en/Publications

5. World Bank. (2021). Global Financial Development Report: Financial Stability and Prudential Regulation. Washington,

DC.

6. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2023). 2022-yil uchun moliyaviy barqarorlik bo‘yicha hisobot. Toshkent:

Markaziy bank nashri. URL: https://cbu.uz

7. Sultanov A.A. (2021). Prudensial nazorat va uning bank tizimidagi o‘rni. Moliya va bank ishi, №4. Toshkent.

8. Ibrohimova E.B. (2022). Bazel standartlarining O‘zbekiston bank amaliyotida tatbiqi. Iqtisodiy tahlil va amaliyot, №2.

9. Ernst & Young. (2020). The Impact of Basel III on Bank Strategy, Risk and Capital Planning. EY Global Financial

Services.

10. European Central Bank. (2023). Banking Supervision Annual Report. Frankfurt am Main.

11. International Monetary Fund (IMF). (2022). Financial Soundness Indicators: Compilation Guide. Washington, DC.

URL: https://www.imf.org

12. Basel Committee on Banking Supervision. (2011). Basel III: A Global Regulatory Framework for More Resilient Banks

and Banking Systems. Bank for International Settlements. URL: https://www.bis.org

13. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2020). Tijorat banklari faoliyatini prudensial nazorat qilish qoidalari. URL:

https://www.cbu.uz

14. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2023). Yillik hisobot (CBU Annual Report 2023). URL: https://www.cbu.uz

15. Bank for International Settlements (BIS). (2023). Liquidity Coverage Ratio Disclosure Standards. Basel Committee

Publications. URL: https://www.bis.org

Downloads

Published

2025-12-01

How to Cite

Abdunazarova , D. (2025). XALQARO STANDARTLAR ASOSIDA PRUDENSIAL NAZORAT: BAZEL QOIDALARI VA ULARNING AHAMIYATI. GREEN ECONOMY AND DEVELOPMENT, 3(12). https://doi.org/10.5281/zenodo.17999321
Loading...