EKOLOGIK QO‘RIQXONALARDA MONITORING JARAYONLARINING IQTISODIY VA TASHKILIY AHAMIYATI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17548919Ключевые слова:
ekologik monitoring, qo‘riqxona tizimi, raqamlashtirish, iqtisodiy samaradorlik, tashkiliy mexanizm, yovvoyi hayvonlar, axborot tizimi, real vaqt monitoringi, ekologik xavfsizlik, bioxilma-xillikni saqlashАннотация
Maqolada ekologik qo‘riqxonalarda monitoring tizimlarini shakllantirish va ularni samarali tashkil etishning
iqtisodiy hamda tashkiliy jihatlari chuqur tahlil qilinadi. Yovvoyi tabiat obyektlarini kuzatish, ularning soni, holati va muhofaza
darajasini aniqlashga qaratilgan monitoring jarayonlari ekologik barqarorlikni ta’minlashda asosiy funksiyalardan biriga
aylanmoqda. Ayni paytda, raqamli texnologiyalar asosida monitoring tizimlarini takomillashtirish, ma’lumotlarni real vaqt
rejimida yig‘ish va tahlil qilish imkoniyatlarining kengayishi ekologik boshqaruv mexanizmlarida tub o‘zgarishlar yuzaga
keltirmoqda.
Maqolada monitoring faoliyatining iqtisodiy ahamiyati – resurslardan oqilona foydalanish, davlat budjeti mablag‘larining
samarali taqsimoti, ekologik xavflarni oldindan aniqlash va ularning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini kamaytirish bilan
asoslanadi. Tashkiliy nuqtai nazardan esa, monitoring tizimlarining institutlashtirilishi, qo‘riqxona ichki boshqaruvining
avtomatlashtirilishi, axborot almashinuvi samaradorligi va funksional vakolatlarning aniqligi muhim omillar sifatida
baholanadi.
Maqolada ekologik monitoringning tashkiliy modeli, xalqaro amaliyotga asoslangan yondashuvlar, O‘zbekistonda
amalda qo‘llanilayotgan monitoring tizimlarining tahlili hamda ularni takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-amaliy takliflar bayon
etilgan. Tadqiqot natijalari ekologik siyosatni raqamlashtirish, bioxilma-xillikni saqlab qolish va tabiat resurslarini samarali
boshqarish bo‘yicha ilmiy asoslangan qarorlar qabul qilishga xizmat qiladi
Библиографические ссылки
1. Yusupov M.B., Kucharova S.Sh. (2023). Ekotizim xizmatlarini baholashda raqamli indikatorlardan foydalanishning
nazariy asoslari. – “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” jurnali, №2(32), 45–52-betlar.
2. MAWR (2022). Monitoring and Assessment of Ecosystem Services in Protected Areas. – Tashkent: Ministry of
Agriculture and Water Resources of the Republic of Uzbekistan, 128-bet.
3. Rakhmatov A.A. (2021). Ekologik muhofaza hududlarida raqamli monitoring tizimlarini joriy etish tamoyillari. – “Tabiat
resurslari va ekologik barqarorlik” jurnali, №1(11), 17–24-betlar.
4. Daily G. C., Polasky S. (2009). Ecosystem services in decision making: time to deliver. – Frontiers in Ecology and the
Environment, 7(1), 21–28.
5. Millennium Ecosystem Assessment (2005). Ecosystems and Human Well-being: Synthesis. – Island Press, Washington,
DC.
6. Tapscott D., Tapscott A. (2016). Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin Is Changing Money,
Business, and the World. – Penguin Publishing Group.
7. United Nations (2020). Environmental Governance for Ecosystem Services. – UN Environment Programme, Nairobi.
8. Komilov B.K. (2022). Ekotizim monitoringida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining qo‘llanilishi. – “Innovatsion
rivojlanish yo‘llari” jurnali, №4(18), 29–35-betlar
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 ЗЕЛЁНАЯ ЭКОНОМИКА И РАЗВИТИЕ
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.