QO‘SHILGAN QIYMAT SOLIG‘I BO‘YICHA FIRIBGARLIKLAR: MEXANIZMLARI, SABABLARI VA ULARNI OLDINI OLISH YO‘LLARI

QO‘SHILGAN QIYMAT SOLIG‘I BO‘YICHA FIRIBGARLIKLAR: MEXANIZMLARI, SABABLARI VA ULARNI OLDINI OLISH YO‘LLARI

##article.authors##

  • Bobir Eshkarayev

##semicolon##

https://doi.org/10.5281/zenodo.17892063

##semicolon##

QQS, qo‘shilgan qiymat solig‘i, soliq firibgarligi, elektron hisob-faktura, risk-analiz, eksport, karusel firibgarligi, qalbaki hisob-faktura, soya iqtisodiyoti

##article.abstract##

Mazkur maqolada qo‘shilgan qiymat solig‘i [QQS] bo‘yicha firibgarliklarning iqtisodiy mohiyati, ularning
asosiy turlari, kelib chiqish sabablari va davlat budjetiga salbiy ta’siri yoritilgan. Xalqaro tajriba, jumladan Yevropa Ittifoqi,
Janubiy Koreya, Singapur va Rossiya misolida QQS firibgarliklariga qarshi kurash mexanizmlari o‘rganilgan. Shuningdek,
O‘zbekistonda joriy etilgan elektron hisob-fakturalar, xavfni tahlil qilish tizimlari va QQS qaytaruvining samaradorligi
baholangan. Tadqiqot natijasida QQS firibgarliklarini kamaytirishga qaratilgan mualliflik takliflari ishlab chiqilgan.

##submission.authorBiography##

Bobir Eshkarayev

Termiz davlat universiteti mustaqil izlanuvchisi

##submission.citations##

1. International Monetary Fund. Measuring the VAT Gap. – IMF Working Paper, Washington D.C., 2014.

2. European Commission. EU VAT Gap Report 2023.

3. OECD. Consumption Tax Trends. Paris, 2022.

4. Sultonov D. QQS borasidagi firibgarliklarning oldini olishga doir ayrim jihatlar. Elektron resurs. 2021. www.norma.uz.

5. Ebrill L., Keen M., Bodin J.-P., Summers V. The Modern VAT. – Washington, D.C.: International Monetary Fund, 2001.–

241 p.

6. Файзеев Р.Т. Перспективы развития противодействия мошенничествам в налоговой сфере. /Файзеев Р.Т. //

Право и государтсво: теория и практика – 2019. -№10 (78). – с.177-181.

7. Попова Н.Ф., Чикалина Н.А. Мошенничество в сфере налогообложения в России. //Международный научно-

исследовательский журнал. – 2020. - №1 (91). – с.68-71.,

8. Белохребтов В.С. Схемы совершения мошенничества с возмещением налога на добавленную стоимость. //

Известия Тульского государственного университета. Экономические и юридические науки – 2015. - №2-2.,

с.37-44.

9. Уклонение от уплаты налогов юридическими лицами. Проблемы и перспективы противодействия: монография

для магистрантов, обучающихся по программам направлений «Экономика», «Государственный аудит» и

«Финансы и кредит» / [И.А. Майбуров и др.]; под ред. И.А. Майбурова. — М.: ЮНИТИДАНА, 2025. — 303 с. —

(Серия «Magister»).

10. Дряглина С.А. НЕЗАКОННОЕ ВОЗМЕЩЕНИЕ НДС // Право и государство: теория и практика. 2019. №12 (180).

11. Abdulxayeva Sh. Soliqlarni raqamlashtirish- QQS ning muammo va istiqbollari//Yashil iqtisodiyot va taraqqiyot – 2024.

-№8. –486-491-b.

12. Aripova I. Qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS) islohotlari va amaliyotdagi muammolar//Yashil iqtisodiyot va taraqqiyot –

2025. -№4. –2070-2075-b.

13. Xotamov K.R., Yusupov J.O. Qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘shlig‘ini aniqlashda O’zbekiston tajribasi//Iqtisodiy taraqqiyot

va tahlil - 2024-№12. –449-458-b.

14. International Monetary Fund. Revenue Administration: Tax Fraud and Evasion. – Washington, D.C.: IMF, 2018.

15. OECD. Understanding VAT/GST Fraud: Background Paper. – Paris: OECD Publishing, 2017.

16. https://www.imv.uz/static/davlat-budjeti-daromadlari-2

17. https://xs.uz/uzkr/post/soliq-bozhkhona-va-bank-khodimlaridan-iborat-zhinoij-guruh-245-milliard-som-davlatmablaglarini-

talon-torozh-qildi-dkhkh-2

18. https://www.gazeta.uz/oz/2025/10/28/firibgarlik/

##submission.downloads##

##submissions.published##

2025-12-01
Loading...