O‘ZBEKISTONDA VA G‘ARB MAMLAKATLARIDA XAYRIYA YONDASHUVLARI: IJTIMOIY, IQTISODIY VA SHAXSIY OMILLARNING QIYOSIY NAZARIY VA EMPIRIK TAHLILI
##semicolon##
https://doi.org/10.5281/zenodo.18061093##semicolon##
qiyosiy tahlil, xayriya faoliyati, shaxsiy farovonlik, ijtimoiy me’yorlar, O‘zbekiston va G‘arb.##article.abstract##
Ushbu maqolada O‘zbekiston va G‘arb mamlakatlarida xayriya xulq-atvorini shakllantiruvchi omillar qiyosiy
tahlil qilinadi. Tadqiqot Rejalashtirilgan xulq nazariyasi (Theory of Planned Behavior – TPB), Normativ faollashtirish
nazariyasi (Norm Activation Theory – NAT) hamda shaxsiy farovonlik yondashuvlariga tayangan holda, ushbu
nazariyalarning o‘tish davri iqtisodiyotida qay darajada amal qilishini baholashga qaratilgan. Empirik tahlil O‘zbekistonda
2025-yilda o‘tkazilgan 348 nafar respondent ishtirokidagi so‘rovnoma ma’lumotlariga asoslanib, Partial Least Squares
Structural Equation Modeling (PLS-SEM) usuli yordamida amalga oshirildi hamda natijalar G‘arb mamlakatlarida chop
etilgan empirik tadqiqotlar bilan solishtirildi.
Natijalar O‘zbekiston sharoitida xayriya faoliyati asosan daromad darajasi, subyektiv baxt va sog‘liq kabi emotsionaliqtisodiy
omillar bilan belgilanayotganini, G‘arb mamlakatlarida esa ijtimoiy ishonch, normativ qadriyatlar va institutsional
mexanizmlar ustun ahamiyat kasb etishini ko‘rsatdi. Tadqiqot xulosalari xayriya xulq-atvorining universal emas, balki
chuqur ijtimoiy-iqtisodiy kontekstga bog‘liq ekanini tasdiqlab, moslashtirilgan psixo-iqtisodiy modellarni ishlab chiqish
zarurligini ta’kidlaydi.
##submission.citations##
1. Ajzen I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-
211. https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T
2. Schwartz S.H. (1977). Normative influences on altruism. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in Experimental Social
Psychology (Vol. 10, pp. 221-279). Academic Press. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60358-5
3. Diener E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575. https://doi.org/10.1037/0033-
2909.95.3.542
4. Musamuxamedov A., Eshpulatov D. and Salahodjaev R. (2025). The Role of Income, Happiness, and Norms in Fostering
Pro-Social Behavior: A PLS-SEM Analysis of Charitable Giving and Its Contribution to Sustainable Development in
Uzbekistan. Sustainability, 17(21), p.9440. doi: https://doi.org/10.3390/su17219440
5. Bekkers R. & Wiepking P. (2011). A literature review of empirical studies of philanthropy: Eight mechanisms that drive
charitable giving. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 40(5), 924-973. https://doi.org/10.1177/0899764010380927
6. Sargeant A. & Woodliffe L. (2007). Building donor loyalty: The antecedents and role of commitment in the context of
charity giving. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 18(2), 47-68. https://doi.org/10.1300/J054v18n02_03
7. Andreoni J. (2006). Philanthropy. In S.-C. Kolm & J. M. Ythier (Eds.), Handbook of the Economics of Giving, Altruism
and Reciprocity (Vol. 2, pp. 1201–1269). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S1574-0714(06)02018-5
8. Oishi S. & Diener E. (2014). Residents of poor nations have a greater sense of meaning in life than residents of wealthy
nations. Psychological Science, 25(2), 422-430. https://doi.org/10.1177/0956797613507286
9. Dunn E.W., Aknin L.B. & Norton M.I. (2008). Spending money on others promotes happiness. Science, 319(5870),
1687-1688. https://doi.org/10.1126/science.1150952
10. Hair J. F., Risher J.J., Sarstedt M. & Ringle C.M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM.
European Business Review, 31(1), 2-24. https://doi.org/10.1108/EBR-11-2018-0203
11. Hair J.F., Hult G.T., C.M. & Sarstedt M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM)
(2nd ed.). Sage Publications.
12. Lyubomirsky S. & Lepper H.S. (1999). A measure of subjective happiness: Preliminary reliability and construct
validation. Social Indicators Research, 46(2), 137-155. https://doi.org/10.1023/A:1006824100041
##submission.downloads##
##submissions.published##
##submission.howToCite##
##issue.issue##
##section.section##
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by4.footer##